Gerg Amıçba

Abhazya'nın en önde gelen tarihcilerinden, Kafkasolog, Etnolog ve Kaynak araştırmacısı, Abhazya Devlet Üniversitesi Profesörü ve Dirmit Gulya Enstitüsü İdari  Bilim Üyesi Gerg Amıçba, hayatının en verimli dönemlerinde aramızdan ayrıldı.

 

G. Amıçba 10. Mayıs 1936 tarihinde Oçamçira bölgesi Ghuada köyünde, geleneksel bir abhaz ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Tiflis Devlet Üniversitesi'ndeki eğitiminin ardından, Gürcü Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsünde doktorasını yaptı. 1958 senesinde Dirmit Gulya Enstitüsü Dil, Literatür ve Tarih bölümünde çalışmaya başladı. Kısa aralıklar haricinde, hayatının son günlerine kadar burada çalışmaya devam etti.  

 

Gerg Amıçba 100'ün üzerinde eserin yazarıdır. Bunların yaklaşık 70'i bilimsel yapıt, 10'u Kitap ve Cilt. Kitapları Kafkasya'nın bilim dünyasında ve ülke dışında da takdire değer oldu.

 

Bilimsel araştırmalarının odak noktası, abhaz halkının, Orta Çağ'ın başlangıç dönemlerindeki tarihi idi. Bu dönem abhaz tarihinin en önemli dönüm noktası idi. Çünki, abhaz kabileleri bu zaman diliminde birleşmeye başladılar ve akabinde ilk feodal abhaz devleti kuruldu. Bu dönemin ana sorunları Amıçba'nın "Orta Çağ'ın Başlangıcında Abhazya'daki Politik Durum (VI.-X. yy)", " Orta Çağ'ın Başlangıcında Abhazya'da Kültür ve İdeoloji (VI.-X. Jh.)" ve "Yeni Afon" adlı kitaplarında detaylı olarak ele alınmıştır. Maalesef en son eseri olan "Orta Çağ'ın Başlangıc Dönemlerinde Abhazya" adlı kitabının basımını göremedi. Kitabın tanıtımıda maalesef yazarın yokluğunda yapılacak.

 

Gerg Amıçba, abhaz etnolojisi hakkında abhazca olarak basılmış bir çok eserin yazarıdır: "Abhazların At Binicilik Sanatı" , "Abhazya'nın Tarihi ve Etnolojisi ile ilgili Toplanmış Makaleler". "Abhazlar ve Lazlar" adlı kitabı 1993 senesinde  İstanbul'da türkçe olarak basıldı.

 

Amıçba büyük bir dikkat ve titizlikle Abhazya ve abhazlıkla ilgili gürcü, romalı, bizanslı ve ermeni yazılı kaynakları araştırdı. "Orta Çağ Yazılı Gürcü Kaynaklarının Abhazya Üzerine Bildirileri" ve "Orta Çağ Naratif Gürcü Kaynaklarında Abhazya ve Abhazlar" adlı kitaplar, uzun yıllarını alan detaylı ve yorucu araştırmalarının sonucudur. Ayrıca, Abhaz Araştırma Enstitüsü tarafından basıma hazırlanmakta olan "Abhazlar" ve "Abhazca Biyografik Sözlük" adlı eserlerinde ortak yazarıdır.

 

Bunların haricinde henüz yayınlanmamış bir çok eserleri mevcuttur: Abhazca olarak yazılmış "Abhazya'nın Tarihi" ve "Tarihi Abhaz Antroponomisi". Her iki eser de abhaz bilim dünyasında birer nümunedir.

 

Gerg Amıçba olağanüstü bir tercüman olarak da bilinmektedir. Abhazca tercümeleri arasında, romen yazar V.Kernbach, macar tarihci L.Tardi ve amerikan etnolog S.Benet'in Abhazya ile ilgili eserlerçide yayınlanmıştır. Tercümeleri arasında gürcüceye çevirdiği abhazların "Nartlar Destanı", ve A.Gogua ile beraber gürcüceden abhazcaya çevirdiği "Aziz Şuşanik'in Cefaları" da mevcuttur.

 

40 senenin üzerinde aktif olarak milli bilimsel gençliğin yetişmesine katkıda bulundu. G.Amıçba, Sohum Pedagoji Enstitüsünün Tarihsel Filolojik Fakültesinde (Abhaz Devlet Üniversitesi) Dekan, Abhazya Tarih, Arkeoloji ve Etnoloji Kürsüsü'nün yöneticisi ve bu yüksek okulun yabancı öğrencilerle ilgili Fakültesinde Dekan olarak hizmet verdi. Senelerce Abhazya'nın Antik ve Orta Çağ'ları, kaynak araştırma ve tarih yazımı hakkında konferanslar verdi. Buna paralel olarak genç abhaz bilim adamları ve doktorantları ile ilgilendi.

 

Mütevazi, ilkelerine sadık, sıcak kalpli, daima temiz ruhlu olmak, başkalarının başarılarına sevinmek, dertlerini ve acılarını paylaşmak - tüm bu özellikler onun şahsiyetinde derin kök salmış ve dolayısı ile onu tanıyanlar tarafından büyük takdir sahibi olmuş ve çok sevilen bir şahsiyetti. Üstün bilge ve azimli bir milliyetçi olarak, yaptığı bilimsel araştırmaları ile Abhazya'nın ve halkının selameti ve bağımsızlığı uğruna büyük hizmetler verdi.

 

Üstün bilge ve Pedagog, takdire değer milliyetçi ve sadık dost Gerg Amıçba'nın ismi uzun zaman onu tanıyanların aklından silinmeyecektir.

 

Abhaz Devlet Üniversitesi

Dirmit Gulya Toplum Bilimler Araştırma Enstitüsü

Abhazya Cumhuriyeti Bilimler Akademisi